Bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel denk je al snel aan witte tenten, overvolle plekken en de vaak negatieve berichtgeving in de media. Maar er is meer. Ter Apel is de eerste plek in Nederland waar gevluchte mannen, vrouwen, kinderen en tieners worden opgevangen. Ze verblijven daar een paar dagen of soms weken voordat ze eventueel een andere plek toegewezen krijgen.
Om het verblijf van de kinderen en tieners fijner te maken, verzorgt Save the Children wekelijks TeamUp. Dit is een non-verbale sport- en spelmethode om kinderen die veel hebben meegemaakt een paar uurtjes per week even alles te laten vergeten. Dit wordt mogelijk gemaakt door de tomeloze inzet van onze vrijwilligers die zich in ruim vijftig azc’s door heel Nederland hiervoor inzetten.
Vandaag mag ik, Rosalyn van Houwelingen, werkzaam bij Save the Children, een dag meelopen met het TeamUp team in Ter Apel. Het is een grijze, regenachtige dag. In het kleine dorp Ter Apel ligt het opvangcentrum. Het is er rustig en het valt mij gelijk op hoe groot het is opgezet. Nadat ik mij heb aangemeld loop ik langs verschillende huizenblokken waar mensen tijdelijk wonen. Er is een voetbal- en basketbalveld, receptie, kantoor voor medewerkers van onder andere het COA en een grote sporthal.
Ik heb afgesproken met twee TeamUp vrijwilligers die er elke week zijn: Barbera (50jr) en Ghufran (30jr). Barbera is een Nederlandse vrouw die uit de jeugdhulpverlening komt en vroeger in asielzoekerscentra heeft gewerkt. Ghufran is een Palestijnse vrouw, gevlucht uit Syrië en heeft zelf gewoond in het azc in Ter Apel. Ze heeft nu een eigen huis. Ghufran is vrijwilliger geworden, omdat ze er voor deze kinderen wil zijn. Zij begrijpt wat ze meemaken.
De positiviteit van TeamUp
Vrijwilliger Ghufran is zelf ook opgevangen toen zij naar Nederland vluchtte. Zij vertelt: “Toen ik aankwam in Nederland was ik alleen met mijn broertje. Ik weet hoe het is om ergens totaal onbekend te zijn. De TeamUp bijeenkomsten waren een lichtpunt en gaven me positiviteit. Nu ik mijn plek en draai in Nederland gevonden heb, wil ik graag bijdragen aan de opvang van kinderen die in dezelfde situatie verkeren waar ik ooit in terecht kwam. Omdat ik Arabisch spreek, spreken kinderen mij snel aan. Ze vertellen waar ze vandaan komen, hoe hun reis was en over de moeilijke situaties die ze onderweg hebben meegemaakt. De kinderen zijn zo sterk, net zoals mijn broertje. Ik zie vaak een glimlach op hun gezicht; ze proberen het beste ervan te maken.”
“Je ziet tijdens de TeamUp-sessies de kinderen positief veranderen.”
- Barbara, TeamUp Vrijwilliger
Het TeamUp programma is een samenwerking van Save the Children en War Child. “In de TeamUp-sessies werken we met thema’s zoals vriendschappen, respect en conflictbeheersing,” vertelt Barbera. “Je ziet tijdens de TeamUp-sessies de kinderen positief veranderen. Ze worden vaak vrijer in hun spelen en minder verlegen. TeamUp is een non-verbale methode, zodat alle kinderen vanaf de eerste dag kunnen meedoen. Als we zien dat een kind snel overstuur of boos is dan is het onze taak om te kijken hoe we tijdens het spel hun emoties weer positief kunnen krijgen. De methode van TeamUp is goed doordacht en zorgt voor structuur en consistentie. Met TeamUp kunnen de kinderen weer even kind zijn en hoeven ze niet na te denken over andere dingen. TeamUp is er elke week, op een vaste dag en een vast tijdstip met veel structuur tussen de spellen door. In alle chaos en onzekerheid die Ter Apel met zich meebrengt is TeamUp onmisbaar. Het is dankbaar werk,” aldus Barbera.
Wat de vrijwilligers ook opvalt bij TeamUp in Ter Apel is dat de kinderen blij reageren op kleur. “Het is in Ter Apel allemaal best sober ingericht en bij TeamUp werken we met allerlei gekleurde attributen. Dat trekt hun aandacht en prikkelt hun verbeelding.”
Extra moeilijk voor tieners
Ghufran vertelt dat alleen de jonge kinderen in Ter Apel naar school kunnen gaan, want voor de tieners is er geen onderwijs. Voor hen is het daarom extra lastig om nieuwe vrienden te maken. “Je ziet vooral dat de tieners door TeamUp contact met elkaar krijgen.” Barbera beaamt dat het voor deze doelgroep best lastig is. “Er was eens een jongen die best depressief oogde. Hij vroeg aan mij of we een andere plek voor hem konden regelen, omdat hij zo graag weg wilde hier.” Ghufran: “Ik weet hoe het voor die kinderen is. Mijn broertje was 14 toen we samen in Ter Apel aankwamen. Hij was ook vaak verdrietig en bleef veel in zijn kamer. Ik begrijp daarom deze kinderen zo goed, er is gewoon veel onzekerheid.”
Vertrouwen vergt tijd en geduld
Barbera vertelt dat één meisje haar erg is bijgebleven. “Ze was een jaar of 10 en verbleef wat langer in Ter Apel. Ze kwam elke keer trouw naar TeamUp. Toch bleef ze keer op keer aan de zijkant staan, ze kwam alleen om te kijken. We hebben haar met het team gestimuleerd om mee te doen, haar gerustgesteld en het meisje tegelijkertijd in haar waarde gelaten. Op een non-verbale manier konden we haar het gevoel geven dat ze er bij hoorde. Na een aantal weken pakte ze opeens een bal en ging ze meedoen. Vanaf dat moment was er niets meer van haar onzekerheid of angst te merken. Dat zijn kleine overwinningen waar ik heel blij van word.”
Zelf deed ik die middag ook mee met TeamUp. De kinderen kwamen hyper aan, dolenthousiast om te spelen. Zodra TeamUp begon en de begeleiders op een non-verbale manier iedereen stil kregen, kwam er een oase van rust. De kinderen gaven met een duimpje omhoog of naar beneden aan hoe ze in hun vel zaten. De regels werden uitgelegd en het eerste spel begon. Het was een middag van lachen, rennen en hele vrolijke kinderen zien. Ik begrijp goed dat je energie krijgt van TeamUp. Na afloop liep ik naar buiten. De regen kwam met bakken uit de hemel, maar binnen was er even niets anders dan TeamUp vrolijkheid.
Vrijwilliger worden?
Wil jij ook iets betekenen voor kinderen die op dit moment in een azc verblijven in Ter Apel of ergens anders in Nederland? Ga dan naar https://www.sollicitatieteamup.nl/ en meld je nu aan.
